ساکنان شهر بم فردا ۱۶ سال بعد از زمین لرزه ۶.۶ ریشتری که موجب کشته شدن۳۳ هزار و ۴۸۹ نفر شد درحالی گرد هم جمع میشوند که قلبشان همچنان از این حادثه میلرزد.
ساعت ۵ و ۲۶ دقیقه پنجم دی ماه سال ۸۲ زمین لرزهای ۶.۶ ریشتری شهر بم را تکان داد این زلزله کیلومترها آن سو تر نیز در شهرهای بزرگ استان کرمان احساس شد اما آنچه که در چند ثانیه بر مردم شهر بم رفت ۱۶ سال است تن مردم این شهر را میلرزاند.
در چند ثانیه ۳۳ هزار و ۴۸۹ نفر کشته شدند، ۳۰ هزار نفر مجروح و بسیاری از کودکان یتیم و زنان بی سرپرست شدند صدها نفر قطع نخاع و قطع عضو شدند و تلفات انسانی به حدی بود که در برخی از محلههای شهر از خانوادههای بزرگ ۸۰۰ نفری حتی یک نفر نیز زنده نماند.
درد زمین لرزه بم سنگین بود و همچنان احساس میشود اما هنوز هم درسی برای مسئولان و مردم استان کرمان نشده است و بسیاری از مردم به خصوص در شهر کرمان در خانههای قدیمی و فاقد استحکام زندگی میکنند.
این بیخبری دقیقاً شب قبل از زمین لرزه گریبان مردم بم را نیز گرفته بود، دقیقاً شب قبل از زمین لرزه بزرگ، ساعت ۲۲، ۲۲ و ۳۰ دقیقه و حدود ۴ و ۳۰ دقیقه صبح سه زمین لرزه بم را تکان داده بود. اما مردمی که از ترس زمین لرزه تا نزدیک بامداد بیدار مانده بودند بعد از نماز صبح به خواب فرو رفتند و دیگر بیدار نشدند.
بم نه برای مردم درس عبرت شده و نه مسئولان
این غفلت در حال حاضر بار دیگر به گونه دیگر گریبان ساکنان استان کرمان را گرفته است و در استانی که ۱۸ گسل فعال دارد بسیاری از سازهها غیر مقاوم است بطوریکه در زمین لرزهای ۵ ریشتری در کوهبنان بسیاری از خانههای شهر تخریب میشود.
حالا ۱۶ سال از بروز زمین لرزه میگذرد و مردم بم خود را آماده میکنند که در یکی از بزرگترین قبرستانهای ایران حضور یابند و سالگرد عزیزانشان را برپا کنند.
بسیاری از قبرها مشترک و نام تمام اعضای خانواده بر روی آنها نوشته شده و اکثراً تعداد بازماندگان از عدد کشتهها بیشتر است. این صحنه را در هیچ جای جهان نمیتوان دید، حزن و اندوه شهر را فرا میگیرد و دقیقاً در زمان بروز زمین لرزه سکوت شهر را فرا میگیرد. نالهها شهر را فرا میگیرد و مردم با اضطراب هم یکدیگر نگاه میکنند.
خرابیها هنوز هم در شهر مشاهده میشود
خرابیهای ناشی از زمین لرزه هنوز هم در شهر بم مشاهده میشود و به سادگی میتوان پروژههای نیمه تمامی را مشاهده کرد که با وجود اعلام پایان بازسازی همچنان مانند زخمی برپیکر این شهر دیده میشوند و مهمترین این پروژهها ارگ تخریب شده بم است که به گفته محسن موحدی، مدیر پایگاه جهانی ارگ تاریخی بم شاید ۱۰ سال دیگر بتوان بم را با همان وضعیت قبل از زمین لرزه مشاهده کرد.
اشک مردم بم از هزاران کشتهای که در شب حادثه حتی سردخانهای برای نگهداری آنها وجود نداشت و دسته جمعی دفن میشدند هنوز هم در چشمانشان خشک نشده است و هر سال ۵ دی ماه این داغ سنگین برپیشانی شهر خودنمایی میکند.
۱۲ ثانیهای که شهر را با خاک یکسان کرد هنوز بعد از ۱۶ سال تمام نشده است و مردم ان را احساس میکنند.
روحیه مردم بم نیاز به ترمیم دارد / بمی ها بدهکارترین مردم ایران
نماینده مردم بم در مجلس شورای اسلامی در خصوص بازسازی و وضعیت کنونی شهر بم میگوید: مردم بم افرادی سخت کوش و صبور هستند و توانستند با تلاش خود شهر را بار دیگر زنده کنند.
حبیبالله نیکزادیپناه گفت: این شهر بعد از زمین لرزه ۱۰۰ درصد تخریب شده بود و تمام سازههای موجود در این شهر بعد از زمین لرزه مجدداً ساخته شدهاند.
وی افزود: روحیه مردم بم هر چند بعد از سالها کمی بهتر شده است اما این حادثه سهمگین مشکلات روحی بسیاری برای مردم ایجاد کرده است.
وی بیان کرد: با این وجود بم همچنان زنده است و زندگی با تمام زیباییها و زشتیهایش در این شهر جریان دارد.
نیکزادی پناه با اشاره به اینکه اعلام اتمام بازسازی بم کاری اشتباه بود چون هنوز هم در این شهر شاهد وجود خانههایی هستیم که هنوز ساخته نشدهاند و بسیاری از کوچههای شهر خاکی و مشکلات بسیاری پا برجا است.
وی با اشاره به اینکه مردم شهر بم باید بازتوانی شوند اما اقدام مؤثری در این زمینه به خصوص در حوزههای فرهنگی، رفاهی، اجتماعی و هنری انجام نشده است.
وی وجود افسردگی در شهر بم را غیر قابل انکار دانست و گفت: اثرات ثانویهای زلزله در شهر بم گسترده شده است مردم این شهر همچنان داغ دار هستند و باید اقدامات اجتماعی قابل توجهی در شهر انجام شود.
وی با اشاره به اینکه مردم بم یکی از بدهکارترین مردمان کشور هستند چون مردم قبل از زمین لرزه وامهایی را دریافت کرده بودند اما در زلزله کل داراییهای خود را از دست دادند توان پرداخت آنها را نداشتند و هم اکنون بدهکارند و نمیتوانند از تسهیلات استفاده کنند.
وی با اشاره به مشکلات اقتصادی مردم گفت: این وامها قرار بود بخشیده شود و وعدههایی هم داده شد اما اتفاقی نیفتاد.
وی با اشاره به اینکه مردم بدهکار بم عملاً از استفاده از تسهیلات بانکی در قالب طرحهای مختلف محروم شدهاند و باید در این خصوص چاره اندیشی شود.
ارگ بم هنوز اسیر خاک است
دردهای مردم بم در این ۱۶ سال بارها تکرار شده دولتهای مختلف آمدهاند و رفتهاند اما این مشکلات پنهان مانده است و اقدامی برای رفع آنها انجام نشده است، ارگ بم همچنان سعی دارد سر از خاک بردارد و کمبود اعتبار برای مرمت این بنا نیز قابل توجه است، سینمای شهر هنوز راه اندازی نشده است، برخی از شهرکها هنوز آب و برق ندارند و حاشیه نشینی در قالب کانکس نشینی رونق دارد.
مردم شهر مطابق سنت ۱۵ سال گذشته از نیمه شب به قبرستان میروند و بر مزار بستگانشان شمع روشن میکنند، صدای بسطامی شهر را فرا میگیرد، هزاران قصه دردناک برایشان در ۱۲ ثانیهای بامداد فردا تکرار میشود و عزیزانشان پر پر میشود اما سعی میکنند با روحیهای قویتر برای ساختن شهری مقاومتر روز جدید بعد از زلزله را آغاز کنند.