وزارت جهاد کشاورزی با خبر ممنوعیت صادرات پسته و پس از آن، بانک مرکزی با مقررات بازگشت ارز حاصل از صادرات، نگرانی های جدی را برای باغداران ایجاد کرده‌اند.
پسته به عنوان یکی از محصولات ارزآور کشور، در سال جاری تولید بالایی داشته است. افزایش حدود دو برابری تولید در ایران همزمان با افزایش محصول پسته آمریکا، باعث شده است رقبای صادراتی تلاش دوچندانی برای گرفتن بازارهای صادراتی داشته باشند.
در گفتگویی که با بهروز آگاه عضو انجمن پسته ایران و یکی از تولیدکنندگان بزرگ پسته ایران داشتیم، وی از سیاست‌های دولت در قبال کشاورزان و بازرگانان پسته ابراز نگرانی کرده و معتقد است در صورتی که در سه ماه فصل پاییز دولت اقدامی در زمینه تسهیل صادرات پسته انجام نشود، تبعات بسیار سنگین و غیرقابل جبرانی را در حوزه کشاورزی و بازرگانی شاهد خواهیم بود.
کمبود فرد متخصص برای مدیریت جنگ اقتصادی
بهروز آگاه در ابتدا با اشاره به تربیت تعداد زیادی افراد متخصص در حوزه‌های هوافضا، امنیتی و نظامی پس از انقلاب گفت: متأسفانه به اندازه‌ای که در سایر رشته‌ها نیروی خوب و متخصص تربیت کرده‌ایم، در حوزه اقتصاد عملکرد مناسبی نداشتیم. چندین سال است که درگیر جنگ اقتصادی هستیم و باید بهترین متخصصین اقتصاد را داشته باشیم اما متأسفانه فرد مناسبی در این حوزه برای مدیریت و فرماندهی نداریم.
وی گفت: اخیراً شنیده شده است که معاون باغبانی وزارت جهاد کشاورزی با ارائه طرحی مبنی بر ممنوعیت صادرات پسته، در تلاش است تا صادرات این محصول را ممنوع کند. این موضوع بالاترین کمک به صنعت پسته آمریکا و بزرگترین خیانت به پسته ایران بوده و باعث ایجاد چالش‌های اساسی در حوزه اقتصاد پسته ایران‌خواهد شد.
مجبوریم در پاییز صد هزار تن پسته صادر کنیم
عضو انجمن پسته ایران میزان پسته کشور در سال جاری را حدود دویست و چهل هزار تن (با احتساب سی هزار تن پسته باقیمانده از سال گذشته) ارزیابی و خاطرنشان کرد: با توجه به افزایش تولید پسته، در صورتی که در سه ماه اول پس از برداشت پسته (مهر، آبان و آذر) که موعد عید چینی و نیز قبل از کریسمس است (اوج مصرف پسته در دنیا)، نتوانیم حداقل ۱۰۰ هزار تن پسته را صادر کنیم، بازار صادراتی ایران توسط آمریکا گرفته خواهد شد.
صادرات پسته در چالش وزارت جهاد و بانک مرکزی
آگاه این چالش را بسیار فوری و قریب الوقوع دانست و افزود: در چنین شرایط خاص و مهمی، متأسفانه علاوه بر اظهارات معاون باغبانی وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر ممنوعیت صادرات پسته، بانک مرکزی نیز با مقررات بازگشت ارز حاصل از صادرات، روند صادرات پسته را مختل می‌کنند.
مصرف داخلی پسته تنها پانزده درصد است
بهروز آگاه مصرف داخلی پسته را حداکثر پانزده درصد تولید پسته در ایران دانست و افزود: با سیاست‌های اشتباه، بیشترین صادرات پسته هم اکنون با کارت‌های اجاره‌ای انجام می‌شود که هیچگونه نفعی برای دولت ندارد و به همین دلیل کارت بازرگانی اغلب صادرکنندگان معتبر و بزرگ کشور تعلیق شده است.
این فعال باسابقه صنعت پسته با ارائه پیشنهادی در حوزه ارز حاصل از صادرات محصولات کشاورزی، ضمن اشاره به آمار و ارقامی در زمینه اشتغال و صادرات حوزه کشاورزی گفت: در سال ۱۴۰۰ ما در کشور حدود ۴۸ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته‌ایم که تنها دو و نیم میلیارد دلار آن مربوط به محصولات کشاورزی بوده است و مابقی آن مربوط به سایر محصولاتی است که به شدت از یارانه انرژی و سایر یارانه‌ها استفاده می‌کنند.
نباید صنعت و کشاورزی را با هم مقایسه کرد
آگاه مقایسه کردن صنعت و کشاورزی، برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به یک شیوه را غیرمنطقی دانست و گفت: عدد و رقم اشتغال و همچنین ارزآوری در حوزه صنعت و کشاورزی قابل مقایسه نیست و برای بهبود وضعیت کشاورزی و عدم ضرر و زیان صادرکنندگان محصولات کشاورزی، بایستی با سرعت مقررات بازگشت ارز حاصل از صادرات که یکی از پرنقص ترین قوانین دولت قبل بود و با شکست مواجه شد، در حوزه محصولات کشاورزی لغو شود.
آگاه ضمن اشاره به اطلاع جمع زیادی از نمایندگان مجلس نسبت به مشکلات پسته و سایر محصولات کشاورزی افزود: طبق مصوبه مجلس بخش کشاورزی از مقررات بازگشت ارز حاصل از صادرات مستثنی شد اما متأسفانه این موضوع در مجمع تشخیص مصلحت نظام لغو شد.
مقررات بازگشت ارز برای کشاورزی لغو شود
عضو انجمن پسته ایران، فرصت لغو این مقررات برای بخش کشاورزی را بسیار کوتاه دانست و گفت: در صورتی که ما در سه ماه فصل پاییز سال جاری نتوانیم حداقل ۱۰۰ هزار تن پسته صادر کنیم، این میزان پسته روی دست باغدار خواهد ماند و رقبا بازارهای صادراتی ما را خواهند گرفت.
ورشکستگی قریب الوقوع پسته کاران
وی این میزان پسته را مازاد بر مصرف داخل دانست و گفت: در صورتی که قانون بازگشت ارز حاصل از صادرات برای محصولات کشاورزی لغو نشود، قطعاً بیکاری و ضرر و زیان بسیار زیادی متوجه باغداران و کشاورزان بالاخص در حوزه پسته خواهد شد چراکه میزان تولید پسته در سال جاری به حدی بالاست که تعداد زیادی از کشاورزان ورشکست خواهند شد.
