روستای تاریخی و صخره ای میمند مدت چهار سال است که از پیوستن آن به فهرست آثار جهانی می گذرد و اما هنوز با استانداردهای جهانی گردشگری فاصله دارد و قطعاً تلاش مضاعفی می خواهد که آن را به استانداردهای ثبت جهانی برسانیم.
به گزارش ایرنا، روستای دستکند (صخره ای) سه هزار ساله میمند از روستاهای تاریخی کرمان در ۳۰ کیلومتری شهربابک است که به عنوان هفتمین منظر فرهنگی- طبیعی و تاریخی در جهان موفق به دریافت جایزه مرکوری شده است.
ساکنان این روستای تاریخی در جهان دارای آداب و رسوم خاص بوده و هنوز روابط سنتی زندگی در آن حفظ شده و در زبان و گویش نیز همچنان از کلمات پهلوی ساسانی استفاده می شود به نحوی که می توان تعامل انسان و طبیعت در هزاره دوم میلادی را به خوبی در آن دید.
این روستای باستانی که با شماره ۴۱۳۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، از معدود موارد معماری صخرهای است که به شکلی گسترده در تمامی ساختار روستا استفاده شدهاست.
در تیرماه سال ۱۳۹۴ مصادف با ۴ ژوئیه ۲۰۱۵ در سی و نهمین اجلاس میراث فرهنگی یونسکو پرونده منظر فرهنگی میمند شهربابک مورد بررسی قرار گرفت و با کسب اکثریت آراء به عنوان نوزدهمین اثر جهانی ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسید.
از سوی یونسکو از منظر فرهنگی میمند شهربابک اینچنین یاد شده است: در انتهای درهای در جنوب کوههای مرکزی ایران منطقه تاریخی «میمند شهربابک» واقع شدهاست که شیوه زندگی مردمانش از سالهای دور تا به امروز به شکل سنتی همچنان در جریان است. کوچ نشینانی که روزگارشان را از راه کشاورزی و دامداری میگذرانند و میان اقامتگاههای تابستانی و زمستانی خود در فصول مختلف سال در حرکت هستند. در طول فصل سرما در قسمتهای انتهایی دره و در خانههای صخرهای که در دل کوه ساخته شدهاند اقامت دارند.
نقل قول های متفاوتی در رابطه با قدمت این روستا گفته شده است بعضی آن را به قرون هشتم و هفتم پیش از میلاد نسبت داده و برخی آن را متعلق به قرون دوم و سوم میلادی و برخی هم بر اساس سنگ نگارهها و نقوش صخرهای موجود در این منطقه، قدمت آن را به چند هزار سال قبل می دانند.
روستای میمند دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است که چهار ماه پایانی سال، اهالی این روستا به دامداری و باغداری مشغول هستند و چهار ماه اول سال را در سر آغل های دشت سپری می کنند.
در میمند آنچه که بیش از همه نگاه هر بیننده ای را به خود جلب می کند بافت و ساختار خانه ها در دل صخره هاست، خانه هایی که به خاطر استحکامشان در طول این هزاران سال کمتر دچار تحولات کالبدی و اجتماعی شدهاند و هنوز هم مردمانی در آن ساکن هستند که با روی گشاده و مهربانی از مسافران و گردشگران استقبال می کنند.
در ساخت این خانه ها نه نشان از آجر، نه ملات و نه خشت است و این همه زیبایی که به یکجا در طول مدت زمان طولانی آفریده شده است امروز همه را غرق خود کرده است.
کیچه در گویش میمندی نامی است که برای این خانه های دستکند در دل کوه نهاده شده است که هرکدامشان شکل و ساختاری متفاوت دارند.
حدود ۴۰۵ کیچه کوچک و بزرگ و ۲۵۶۰ اتاق در این روستا وجود دارد که هر کدام شامل یک یا چند اتاق و اصطبل می باشد. فضای داخل خانه ساده و دلنشین طراحی و چیده شده است، کف آنها اغلب از گلیم، نمد و قالی های دست باف میمندی فرش شده است و طاقچه هایی در اتاق ها کنده شده است که محل نگهداری ظروف، چراغ و جای رختخواب ها است.
کیچه های میمند بدون دودکش هستند و سیاهی دیوارها در کیچه ها نیز به دلیل پخت و پز و سوزاندن هیزم بوده است که باعث سیاه شدن دیوارها و همین دود منجر به عایق شدن و استحکام دیوارها و سقف شده است.
حمام، مسجد، حسینیه و مدرسه نیز که با معماری مربوط به خود ساخته شده اند از جاذبه های گردشگری د ر میان این دستکندها در میمند به شمار می آیند.
محصولات کشاورزی این منطقه شامل گردو، بادام، انگور، گلابی، پسته و بادام کوهی، بوته های زارچ و از گیاهان دارویی این منطقه می توان به آلاله، آویشن، بابونه، پونه، کلپوره اشاره کرد.
میمند شهربابک به دلیل استحکام دفاعی در طول تاریخ کمتر دستخوش تحولات کالبدی و اجتماعی شدهاست و بیشترین تغییر در آن مربوط به چند دهه اخیر میباشد.
برای چنین منطقه ای که از نظر جاذبه تاریخی و طبیعی بی نظیر و منحصر به فرد است قطعاً باید تلاش مضاعفی کرد تا از آنچه باعث می شود این اثر از فهرست جهانی بیرون بیاید جلوگیری کنند.
یکی از مواردی که در این میان بسیار قابل توجه و ملموس است و یکی از شاخص هایی است که به خاطر آن این اثر ثبت جهانی شده است این است که باید شرایط را به گونه ای برای زندگی در این منطقه تسهیل کرد که زیرساخت ها را ساخت و یا بازسازی کرد تا مهاجرت شکل نگیرد و جریان زندگی در این خانه ها همچنان ادامه یابد.
توسعه فرهنگی و اقتصادی و اهمیت دادن به نیازهای اولیه مردم این منطقه می توان ما را در رسیدن به استانداردهای آثار ثبت جهانی کمک کند و اینکه بتوانیم شرایط بهتری را برای اقامت یک شبه یا چند روزه گردشگران داخلی و خارجی فراهم کنیم.